Penkalas ve Köprüler
Günümüzde Bedir Çayı ya da Kocaçay olarak bilinen, antik kaynaklarda adı Penkalas olarak geçen nehir, Murat Dağı yakınlarında bulunan Efendiköprüsü’deki pınarlardan doğmaktadır. Tavşanlı-Domaniç taraflarında Orhaneli Çayı ile birleşip Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinden geçip Manyas Gölü’ne dökülmektedir. Aizanoi kent merkezi içerisinde Penkalas üzerine kurulmuş dört mermer köprü bulunuyordu.
Bunlardan bir tanesinin (4 nolu köprü) Aizanoi’un ileri gelenlerinden Marcus Ulpius Appuleius Eurykles tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Günümüze iyi korunmuş bir biçimde ulaşabilen köprünün açılışının MS 157 yılının Eylül ayında yapıldığına dair bilgiler mevcuttur. Bu köprü dışında 2 nolu köprü de kısmen iyi durumda günümüze ulaşabilmiştir. 1 ve 3 nolu köprüler ise yıkılmıştır. Roma Dönemi’nde nehrin antik kent içinde kalan bölümlerinin iki yakası sel/taşkın koruma duvarlarıyla güçlendirilmiştir.
Büyük kireç taşı bloklardan inşa edilen duvarların büyük bir kısmı günümüze kadar ulaşmıştır. 1834-1847 yıllarında Çavdarhisar’a geldiği bilinen Fransız gezgin C. Texier, Asia Minor adlı kitabında kullandığı gravürde 4 nolu köprüyü ve sel/taşkın koruma duvarlarını resmetmiştir. 1838’de Fransız gezgin Leon de Laborde’un gravürlerinin yanı sıra çizdiği rölöve ve restitüsyon önerileri oldukça ilgi çekicidir.
Kent merkezinin yaklaşık 3 km. güneyinde dere üzerinde kireçtaşı bloklardan örülmüş Roma Dönemi’ne ait baraj yer alır. Barajın, köprü ve sel/taşkın koruma duvarları ile çağdaş olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 4 ve 2 nolu köprülerde restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Kütahya Valiliğinin desteği ile sel/taşkın koruma duvarlarının kazı ve restorasyon çalışmaları devam etmektedir.
Son Güncelleme Tarihi: 10 Haziran 2023, Cumartesi